Continentiezorg
Wij leveren medische hulpmiddelen en ondersteuning voor continentiezorg. Onze BIG-geregistreerde gespecialiseerd verpleegkundigen bieden zorg aan huis door heel Nederland. Hulpmiddelen die je bij ons bestelt, bezorgen wij discreet bij jou thuis. Indien je dat wenst, de volgende werkdag.
Incontinentie is ongewild verlies van urine en/of ontlasting. Er is geen controle over het legen van de blaas of darmen. Incontinentie is het gevolg van niet of onvoldoende functioneren van bepaalde lichamelijke functies. Er zijn twee hoofdvormen: urine-incontinentie en ontlastingsincontinentie (ook wel fecale incontinentie of faeces incontinentie). Bij urine-incontinentie bestaan verschillende soorten incontinentie.
Wanneer de urine door het lichaam wordt vastgehouden, heet dit retentie (urineretentie). Wanneer ontlasting wordt vastgehouden, heet dit obstipatie.
Stressincontinentie of inspanningsincontinentie
Komt voor bij druk verhogende momenten (verhoogde buikdruk) zoals zwaar tillen, niezen, hoesten, lachen, sporten. Door deze druk wordt de urine als het ware uit de blaas geperst en wordt urine verloren zonder aandrang te voelen. Over het algemeen is er geen sterke plasdrang en als er sprake is van urineverlies dan is dit meestal weinig: druppels of scheutjes. De oorzaak is een slecht functionerende sluitspier, verzwakte bekkenbodemspieren.
Urge-incontinentie
Ook wel aandrangincontinentie. Urineverlies na sterke aandrang: je haalt het toilet niet op tijd. Oorzaak is meestal een overactieve blaasspier.
Reflex-incontinentie
Bij reflex-incontinentie is er sprake van een onderbreking van de zenuwbanen in het ruggenmerg als gevolg van neurologische aandoeningen. De blaas gaat een eigen leven leiden. Er is geen prikkel meer om te plassen dan wel op te houden.
Oorzaak: dwarslaesie, MS, Parkinson, Spina bifida
Functionele incontinentie
Is het gevolg van geestelijke stoornissen en/of een verminderde functie van het bewegingsapparaat (spieren en gewrichten). Je kunt daardoor niet goed uit de voeten en bent daarom vaak te laat bij het toilet.
Overloopincontinentie
Overloopincontinentie is een combinatie van een blaasprobleem en een probleem met het afsluitmechanisme van de blaas. De blaas heeft een verminderde samentrekkingskracht. Je kunt niet of slechts gering persen, waardoor de blaas de urine niet goed afvoert. Er blijft daardoor na het plassen een steeds grotere hoeveelheid urine achter in de blaas (residu): dit kan urineweginfecties veroorzaken. Doordat de blaas zo uitgerekt is, kan hij niet meer samentrekken om de urine te lozen, wat ertoe kan leiden dat er helemaal niet meer geplast kan worden. Daarnaast kan het afsluitmechanisme de overvolle blaas niet afsluiten. Bij overloopincontinentie is er sprake van extra druk op de overvolle blaas. De blaas loopt als het ware over. Een overvolle blaas kan blijvende schade veroorzaken: vernauwde plasbuis, vergrootte prostaat, problemen met de blaasspier.
Mixed incontinentie
Mixed incontinentie (of gemengde incontinentie) is een mengvorm van aandrang- en inspanningsincontinentie. Je kunt plotseling een hevige aandrang om te plassen voelen, maar ook wat druppels urine verliezen als je bijvoorbeeld hoest of lacht. Het is bij mixed incontinentie belangrijk om na te gaan van welke vorm je het meeste ongemak hebt. Een dagboekje waarin je bijhoudt hoe vaak je urine verliest, kan hierbij helpen.
Nadruppelen of Post Micturition Dribbling (PMD)
Nadruppelen is bij mannen één van de meest voorkomende klachten bij urineverlies. Ondanks goed uitplassen en goed uitschudden kan er soms nog wat urineverlies zijn, waardoor je zonder bescherming eindigt met natte kleding. Dat komt omdat de urinebuis nog niet helemaal leeg is. De medische term hiervoor is ‘Post Micturition Dribbling’.
PMD ontstaat doordat de omliggende spier te zwak is om de urinebuis volledig te legen. Als gevolg daarvan verzamelt de resterende urine zich op een laag punt in de urinebuis om op een gegeven moment alsnog naar buiten te vloeien. De meest voorkomende oorzaken hiervoor zijn verslapte bekkenbodemspieren en prostaatproblemen.
Oorzaak van urine-incontinentie
Urine-incontinentie bij kinderen:
- Infecties.
- Vernauwing van de plasbuis.
- Een kleine of onrustige blaas.
- Het niet goed kunnen voelen wanneer je moet plassen.
- Een overactieve bekkenbodemspier die overtraind is door het vele uitstellen.
- Obstipatie/constipatie.
Urine-incontinentie bij vrouwen:
In de vorm van stressincontinentie, urge-incontinentie, gemengde incontinentie, overloopincontinentie, functionele incontinentie, reflexincontinentie
- Verzwakte bekkenbodemspieren als gevolg van bijvoorbeeld zwangerschap/bevalling (druk op spieren en verslapping van de spieren)
- Beschadiging van spieren en zenuwen
- Verzakking van blaas, baarmoeder of endeldarm
- Medische ingrepen/medicijnen
- Leefgewoonten: roken, alcohol, overgewicht, koffie, zoetstof-houdende dranken, verkeerde plasgewoonten (niet goed uitplassen, te lang ophouden, verkeerde toilethouding)
- Aandoeningen: blaasontsteking, neurologische ziekte, diabetes, dwarslaesie, zwelling in de buik
- Ouderdomsverschijnselen: verslapping spieren, achteruitgang mobiliteit en geestelijke vermogens, overgang
- Verstopping of obstipatie/constipatie, waardoor plasbuis deels dichtgedrukt wordt.
- Nierstenen in de plasbuis (overloopincontinentie)
Urine-incontinentie bij mannen:
In de vorm van stressincontinentie, urge-incontinentie, gemengde incontinentie, overloopincontinentie, functionele incontinentie, reflexincontinentie, PMD (Post Micturition Dribbling of nadruppelen)
- Medische ingrepen/medicijnen
• Leefgewoonten: roken, alcohol, overgewicht, koffie, zoetstof-houdende dranken, verkeerde plasgewoonten (niet goed uitplassen, te lang ophouden, verkeerde toilethouding) - Aandoeningen: vergroting van de prostaat, blaasontsteking, neurologische ziekte, diabetes, dwarslaesie
- Ouderdomsverschijnselen: verslapping spieren, achteruitgang mobiliteit en geestelijke vermogens
- Verstopping of obstipatie/constipatie, waardoor plasbuis deels dichtgedrukt wordt
- Nierstenen in de plasbuis (overloopincontinentie)
Behandeling urine-incontinentie
Mogelijke behandelingen bij urine-incontinentie:
- Bekkenfysiotherapie
- Blaastraining
- Absorberende hulpmiddelen incontinentiemateriaal als inleggers, tampons die de plasbuis dichtdrukken
- Medicatie (afhankelijk van oorzaak) die samentrekken van de blaas verminderen of prikkels op de blaas afzwakken (urge-incontinentie)
- Intermitterend katheteriseren
- Externe katheter voor mannen
- Neurostimulatie
Wanneer intermitterend katheteriseren:
Als er sprake is van
- Neurogeen blaaslijden
- Aanhoudende urine die achterblijft in de blaas (residu) en/of onvermogen tot blaaslediging bij:
- Neurologische blaasfunctiestoornissen
- Blaasfunctiestoornis waar een anatomische of functionele aandoening aan ten grondslag ligt of bij urethrapathologie
Ter veiligstelling van de nierfunctie. Echter, een urineweginfectie vanwege katheteriseren is wel een risico.
ONTLASTINGSINCONTINENTIE
Voordat ontlasting je lichaam verlaat, wordt het opgeslagen in het laatste deel van de dikke darm: de endeldarm. Is de endeldarm vol, dan is er aandrang om naar het toilet te gaan (er ontstaat druk op de anus). De bekkenbodemspieren en anale kringspier worden gebruikt om deze druk op te vangen en de ontlasting op te houden. Werken deze spieren niet goed of functioneert de endeldarm niet goed, dan ontstaan er ontlastingsproblemen.
Oorzaak van ontlastingsincontinentie
Oorzaak ontlastingsincontinentie bij kinderen:
- Ernstige verstopping (obstipatie/constipatie) waarbij dunne ontlasting langs de harde ontlasting weglekt = overloopdiarree of paradoxale diarree (vooral bij kinderen en ouderen)
- Verminderd aandranggevoel
- Niet herkennen of negeren van het signaal voor aandrang
- Psychische factoren kunnen een rol spelen bij het ontstaan
- Aandoening of ziekte
- Ziekte van Hirschsprung
- Anusatresie
- Beschadiging van de kringspier
- Neurologische aandoeningen als Spina Bifida (open ruggetje)
- Chronische darmontstekingen (Crohn, colitis ulcerosa, proctitis)
Vaak is onbekend waarom kinderen moeite hebben met poepen. Vezelarme voeding, tekort aan vocht, weinig lichaamsbeweging, veel onrust en weinig regelmaat, te vroege zindelijkheidstraining en het geen tijd nemen om te poepen of niet durven, spelen een belangrijke rol.
Oorzaak ontlastingsincontinentie bij volwassenen:
- Beschadiging kringspier in de anus (na zware bevalling, als complicatie na operatie, gevolg van ongeluk): je voelt wel aandrang, maar je kunt de ontlasting niet ophouden.
- Verslappen kringspier in de anus (vaak combinatie van slechtere werking kringspier en slechtere werking van de zenuwen naar de kringspier): het aandranggevoel verdwijnt, je merkt niet dat je ontlasting verliest.
- Beschadiging van zenuwen die kringspier en bekkenbodemspieren aansturen (bevalling, langdurige obstipatie/constipatie, operatie, ouderdom, ziekten als Multiple Sclerose, Spina Bifida – open rug).
- Verzakking van de endeldarm (anale prolaps): deel van de endeldarm is door de anus naar buiten gezakt.
- Chronische darmontstekingen als Crohn, colitis ulcerosa, of proctitis waarbij slijmvlies van de endeldarm ontstoken raakt. Dit kan een versterkt aandranggevoel veroorzaken waardoor het moeilijker is om ontlasting op te houden.
- Overloopdiarree (paradoxale diarree of soiling): bij langdurige verstopping kan dunne ontlasting langs de harde ontlasting in de endeldarm weglekken. Vooral bij ouderen en kinderen de oorzaak van ongewild ontlastingsverlies.
- Neurologische aandoeningen waardoor er minder controle is over de stoelgang (dementie, verlamming, herseninfarct, MS).
- Spastisch bekkenbodem syndroom: ontstaat wanneer bekkenbodemspieren en inwendige sluitspier van de anus vrijwel altijd aangespannen zijn. Daardoor heb je veel moeite met het kwijtraken van ontlasting en vaak langdurige verstopping. Uiteindelijk kan hierdoor overloopdiarree ontstaan.
- Low Anterior Resectie syndroom (LAR): verzamelnaam voor klachten die kunnen ontstaan na een endeldarmoperatie.
Obstipatie
Poep je minder dan 3 keer per week? Dan spreken we van obstipatie (ook wel constipatie of verstopping). Kenmerkend is harde, droge poep. Het kost veel moeite om te poepen en het lukt alleen door hard te persen. Ook buikpijn en een harde opgezette buik komen vaak voor.
Klachten als gevolg van verstopping:
- Aambeien en kloofjes of scheurtjes
- Overloopdiarree
Gemiddeld wordt 100 tot 150 gram ontlasting per dag, met een frequentie van 3 keer per dag tot 3 keer per week, als normaal beschouwd. Het meest gebruikelijke patroon is 1 keer per dag, al gaat dit maar voor minder dan 50% van de mensen op. Ongeveer 1 op de 3 mensen heeft in meer of mindere mate last van obstipatie.
Hoe ontstaat obstipatie?
Verstopping ontstaat wanneer voedsel niet zo snel door de darmen beweegt als normaal, waardoor er meer vocht aan onttrokken wordt dan normaal. De ontlasting wordt hierdoor ook droger en harder. Deze traagheid betekent dat de behoefte om naar het toilet te gaan ook wordt vertraagd.
Oorzaken verstopping:
- Vezelarme voeding
- Tekort aan vocht
- Weinig lichaamsbeweging
- Aanleg
- Uitstellen van naar de wc gaan bij aandrang
- Medicijnen met stoppende werking
- Verkeerd gebruik bekkenbodemspieren
- Stress/spanning, veel onrust en weinig regelmaat
- Verzakking van de endeldarm: ontlasting kan daardoor vast blijven zitten
- Prikkelbare Darm Syndroom (PDS): darmwand is overgevoelig voor prikkels en reageert met krampen en pijn. De buikpijn gaat vaak samen met verstopping en/of diarree
- Slow Transit Obstipatie: darm beweegt niet voldoende en maakt minder samentrekkingen (mobiliteitsstoornis van de darm), waardoor poep te lang in de darm blijft zitten en verstopping ontstaat. Behandeling: laxeermiddelen in combi darmspoelen of soms stoma)
Hoe verder?
Verstopping kan een klein, kortdurend probleem zijn zonder lange termijneffecten voor de gezondheid. Soms kan het echter langdurig zijn en ongemak en pijn veroorzaken. Bij langdurige obstipatie kun je het best een arts raadplegen.
Behandeling ontlastingsincontinentie
Als verstopping de oorzaak is, moet de verstopping behandeld worden. Is een andere aandoening de oorzaak, dan zal deze behandeld moeten worden.
Behandelingen:
- Bekkenfysiotherapie
- Operatie om kringspier te herstellen of vervangen: sfincterplastiek (herstellen beschadigde kringspier met deel gezonde kringspier), dynamische gracilis plastiek (nieuwe kringspier van gracilisspier uit dijbeen gestimuleerd door pacemaker in buikwand
- Sacrale neuromodulatie (SNM) ofwel sacrale neurostimulatie (SNS)
- Darmspoelen
- Gebruik van absorberende hulpmiddelen/incontinentiemateriaal als broekluiers, anale tampons
- Aanleggen van een stoma (in zeer ernstige gevallen)
- Kinderpsycholoog bij ontlastingsincontinentie bij kinderen
Zittend plassen voor mannen en vrouwen
Zittend plassen heeft altijd de voorkeur, ook bij mannen. Zittend plassen helpt om de blaas zo leeg mogelijk te maken.
- Ga ontspannen en rechtop op de wc zitten. Voeten plat op de grond, knieën een beetje uit elkaar. Als je niet met je voeten bij de grond kunt, gebruik dan een voetenbankje
- Neem de tijd om te plassen, ontspan de bekkenbodem en plas goed uit.
- Ga niet meepersen en onderbreek de plas niet, ontspan de bekkenbodemspieren, laat de buik los
- Na het plassen de onderrug hol en bol maken en eventueel wiebelen met het bekken. Hol en bol maken kan je je voorstellen als het jezelf helemaal lang maken dus kruin omhoogduwen en dan weer inzakken
- Veeg zachtjes of dep droog. Vrouwen kunnen beter van voren naar achteren afvegen
Staand plassen voor mannen
- Ga staan met de voeten iets uit elkaar en licht naar buiten gedraaid, de knieën niet op slot.
- Strek je romp goed op, waardoor de onderrug hol wordt en het bekken naar voren kantelt. De blaas kan zo goed leeglopen.
- Ontspan de bekkenbodem en neem de tijd. Laat de plas dus zelf op gang komen en onderbreek deze niet.
- Pers licht na om er zeker van te zijn dat de blaas echt leeg is.
- Span tenslotte de bekkenbodem licht aan.
Poephouding
- Ga ontspannen op het toilet zitten met een bolle rug. Voeten plat op de grond en knieën uit elkaar. Gebruik eventueel een voetenbankje als je niet met je voeten bij de grond kunt
- Ontspan de bekkenbodem en neem ruimschoots de tijd om te poepen. Ga naar het toilet als je aandrang voelt
- Kantel, als de passage van de ontlasting moeilijk verloopt, enige malen het bekken in het ademtempo: maak tijdens een uitademing een bolle rug (trek de buik in, en schouders naar voren) en tijdens een inademing een holle rug (duw de buik naar voren en schouders naar achteren)
- Duw rustig mee met aandrang, de bekkenbodem moet ontspannen blijven. Ga dus NIET krachtig meepersen
- Span de bekkenbodem licht aan, dat doe je door de anus in trekken. Veeg schoon van voor naar achteren en vooral niet in de anus
Met de juiste behandeling kan incontinentie afnemen of soms verholpen worden. Met jouw arts of continentieverpleegkundige bepaal je, afhankelijk van de oorzaak, welke behandeling voor jou nodig is en welke hulpmiddelen je daarbij nodig hebt.
Hoogland Medical heeft een groot assortiment continentiematerialen en hulpmiddelen zoals absorberende materialen (o.a. inlegverbanden, continentiebroekjes, onderleggers), afvoerende materialen (eenmalige katheters, verblijfskatheters, suprapubische katheters, externe katheters/condoomkatheters, urinezakken, beenzakken, opvangzakken) en irrigatiesystemen/darmspoelsystemen.
Wil je gebruik maken van onze dienstverlening?
Wil je meer weten over hoe ook jij volop kunt profiteren van onze expertise, professionaliteit en vooral zorgzaamheid, meld je dan bij ons aan. Wij nemen vervolgens contact met je op om jouw aanvraag samen door te nemen. Een groot deel van de hulpmiddelen die wij leveren, krijg je vergoed vanuit het basispakket van je zorgverzekeraar. Om deze hulpmiddelen te kunnen leveren, hebben wij een machtiging of recept van je (huis)arts of behandelaar nodig.